Interview: ‘Datakwaliteit is een verantwoordelijkheid van ons allemaal’


Stadgenoot zet volop in op datakwaliteit. De woningcorporatie benadert datakwaliteit niet als een doel van enkelen, maar als een voortdurend proces waarbij iedereen betrokken is. We spraken hierover met Roger Doomen, directeur Financiën en Bedrijfsvoering bij Stadgenoot.

De omgang met data krijgt een steeds hogere positie op de agenda van woningcorporaties. Bij innergo merken we dat in de praktijk. Onze implementatiespecialisten helpen een groeiend aantal teams met data-gerelateerde vraagstukken.

Maar waar het belang van data als thema binnen de corporatiesector unaniem wordt onderkend, is de omgang ermee in de praktijk een bonte lappendeken met veel verschillen in opvatting, route en snelheid.

Redenen te over voor een duik in data. We doen dat in ons whitepaper Data Doen, dat binnenkort verschijnt. In het kader hiervan spraken we ook met Roger Doomen, directeur Financiën en Bedrijfsvoering bij Stadgenoot. Hij deelt zijn ideeën en ervaringen.

Roger Doomen (Stadgenoot)

Roger Doomen (Stadgenoot)

Hoi Roger, fijn dat je de tijd wilt nemen voor dit gesprek. Om maar meteen te beginnen: hoe staat Stadgenoot ervoor op het gebied van data?

‘Bij Stadgenoot zetten we data vooral in om onze bedrijfsvoering op orde te houden. Dit betekent: zorgen dat de datakwaliteit nu goed is en dat dit zo blijft. Dit is een groeiproces dat veel energie kost.’

‘Op dit moment staan we er goed voor. We hebben een vrij nieuw Business Intelligence-team dat dashboards oplevert op basis van de informatiebehoefte in het primaire proces. Dit heeft veel meerwaarde, want mensen kunnen betere beslissingen nemen.’

‘Belangrijk voor de voortgang is dat we onze aanpak in de afgelopen periode hebben verfijnd. We werken nu met een model voor databeheer, en met datamanagers en databeheerders. Hierdoor wordt het op orde houden van onze data voor iedereen steeds beter behapbaar.’

We hebben onze aanpak verfijnd, waardoor de puzzelstukjes steeds beter in elkaar grijpen
— Roger Doomen, Stadgenoot

‘Eerst waren het grote brokken. En we probeerden, achteraf bezien, te veel verantwoordelijkheid bij één persoon te beleggen. Nu grijpen de puzzelstukjes steeds beter in elkaar. Doordat zowel BI als degene met het belang in het primaire proces een bijdrage leveren.’

Wat zie je als belangrijkste uitdaging voor het vervolg?

‘Dat is inmiddels niet meer het op orde krijgen van onze data, maar deze structureel op orde houden. En dat betekent dat de betrokkenheid en verantwoordelijkheid breder moeten liggen dan alleen bij BI. Iedereen moet een bijdrage leveren aan het op orde houden van onze data.’

‘We hebben er veel vertrouwen in. Juist omdat we op de goede weg zijn. Maar het moet nog wel gaan werken. Het moet zich in de praktijk bewijzen.’

‘We krijgen nu bijvoorbeeld goede ondersteuning vanuit innergo. Dat werkt soepel, maar straks moet de zittende organisatie het stokje overnemen. En het is natuurlijk niet dat de mensen nu duimendraaien. Er ligt veel op hun bordje. Als er dan iets nieuws bij komt, dan is dat wennen.’

Wat is jouw rol als leider in dit proces?

‘In het algemeen is het mijn taak om te zorgen dat de mensen de middelen hebben om het serieus aan te kunnen pakken.’

‘En het is belangrijk dat ik commitment uitstraal. Op het moment dat je het niet serieus neemt, dan hebben mensen dat snel in de gaten. En dan boek je geen vooruitgang meer – alleen als mensen er zelf tijd voor vrijmaken, lukt het om samen de schouders eronder te zetten.’

‘Mensen betrekken en betrokken houden is daarmee een belangrijke uitdaging, al is dat niet alleen een taak van de leider. Zie bijvoorbeeld ook de positie van het BI-team. In hun werkt schuilt een verleidende kracht. Ik stimuleer de mensen van het BI-team dan ook om de organisatie in te gaan en zich op te stellen als ambassadeurs van onze ambities rondom data.’

‘Mijn rol ligt ook op het gebied van de kleine gesprekken, zoals ik dat noem. De persoonlijke ontmoetingen zonder agenda, waarbij je mensen hun eigen situatie, ambities en vragen kunt verbinden aan de doelen en ambities van hun team of de organisatie als geheel.’

‘Dat zijn waardevolle momenten om een accent te leggen. Zoals ook de momenten dat je iedereen bij elkaar hebt hier erg geschikt voor zijn. Een gezamenlijk beeld van de prioriteiten is erg belangrijk.’

Je spreekt over de doelen en ambities van Stadgenoot als geheel, pikken mensen dat snel op?

‘Rondom data is het belangrijk dat mensen uit verschillende teams bij elkaar komen. De basishouding is dan erg belangrijk. Je in elkaar kunnen verplaatsen bijvoorbeeld.’

De basishouding in een team is belangrijk, bijvoorbeeld het accepteren dat het belang van anderen zwaarder kan wegen dan het eigenbelang
— Roger Doomen, Stadgenoot

‘Je wilt niet dat mensen vanuit hun eigen vakgebied blijven redeneren. Accepteer dat de ander ook een belang heeft, en besef dat dat zwaarder kan wegen dan jouw eigenbelang.’

‘In gesprekken merk je absoluut dat mensen daar affiniteit mee hebben. De term data klinkt abstract, maar het onderwerp staat vaak dicht bij ze. Als een pand bijvoorbeeld ketel X heeft, en we sturen een monteur langs met materiaal voor ketel Y, dan krijgen aardig wat collega’s heel direct feedback over de datakwaliteit.’

‘Het belang is daarmee glashelder. Maar als we de vruchten willen blijven plukken van de manier waarop we onze data nu op orde hebben, dan moeten we niet alleen samen het belang onderschrijven, maar ook samen handelen naar dat belang. Dat kan soms een flinke stap zijn.’

In je verhaal over jullie aanpak gaat het nadrukkelijk over een brede verantwoordelijkheid. Datakwaliteit als verantwoordelijkheid voor de hele organisatie. Bij innergo spreken we rondom data dikwijls van de IT-reflex – de neiging om data te benaderen als een technisch vraagstuk, met als gevolg dat het hele thema, ook het beheer en de kwaliteit, op afstand blijft van het primaire proces. Hoe zie jij dit?

‘Wat jullie de IT-reflex noemen, dat herken ik wel. Rondom data heeft IT een belangrijke rol, maar datakwaliteit is veel meer dan een IT-proces. Het gaat er dus om dat je goed nadenkt over het grotere plaatje en de rol van IT daarin.’

‘Ik begrijp de reflex overigens heel goed. Data begint vaak als een technische aangelegenheid. Bij ons zit het BI-team ook bij IT, terwijl het daar eigenlijk niet thuishoort. De gegevens zijn immers van de business. Die horen bij het primaire proces.’

‘Bij Stadgenoot proberen we de brug te slaan door BI bij het op orde houden van de data een rol als regisseur te geven. Zij zijn dus niet de eigenaar, maar moeten als stimulator en bewaker de teams in het primaire proces helpen om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor de datakwaliteit.’

‘Het is ook lastige materie. IT zou dienend moeten zijn aan de praktijk, maar het omgekeerde geldt soms ook. Bijvoorbeeld omdat standaardisatie ook waardevol kan zijn.‘

‘Wat wij in dit licht hebben ervaren, is dat het belangrijk is om data onafhankelijk te maken van je IT-systeem. Je moet de data niet opsluiten. Het kan erg lastig zijn om dit voor elkaar te krijgen.’

‘Uiteindelijk gaat het om de verbinding tussen praten vanuit IT en praten vanuit de gebruiker, die zich richt op de klant, onze huurders. Die verbinding is de crux. Je wilt dat het aan beide zijden past. Vandaar onze focus op gedeelde verantwoordelijkheid. Het is een voortdurend proces.’

Wat is je indruk van de corporatiesector als geheel? Hoe wordt er omgegaan met data?

‘De ambitie om data op orde te krijgen en te houden leeft breed. De klantwaarde verhogen door de zaken goed op orde te hebben. Zorgen dat collega’s ervanuit kunnen gaan dat de gegevens kloppen.’

Sectorbreed is er behoefte aan uniformering, zodat externe en interne definities samenvallen en we het allemaal over hetzelfde hebben
— Roger Doomen, Stadgenoot

‘Wat sectorbreed rondom data ook speelt is een behoefte aan uniformering. Dat we het allemaal over hetzelfde hebben, zodat externe en interne definities met elkaar samenvallen.’

‘Op dit gebied zoeken corporaties elkaar steeds meer op en dat is een goede ontwikkeling. Nu zoekt iedereen nog heel erg naar de oplossing die voor de eigen situatie werkt. Als het lukt om de definities achter de data te uniformeren, kunnen we elkaar beter helpen.’


Whitepaper: Data Doen

Binnenkort verschijnt het eerste whitepaper uit de reeks Data Doen, met 5 gewetensvragen voor leiders en teams met een publieke taak.

Een document vol inspiratie, inclusief interviews met mensen uit de praktijk en handige tips.

Wil jij een seintje krijgen zodra het whitepaper verschijnt? Schrijf je dan in voor onze updates, in de footer hieronder.